„Bzo – brania” – nadszedł czas! Kto może niech zbiera bo to ostatni dzwonek!
„Święty krzew” tak nazywano dawniej krzew bzu czarnego, a znachorzy uznawali bez czarny za wspaniałą roślinę, która może uleczyć 99 schorzeń. Wykorzystywano wszystkie części czarnego bzu do leczenia przeróżnych schorzeń – zarówno korę drzewa, jak i liście, kwiaty i owoce tej rośliny.
Inaczej bez czarny to bez lekarski, bez pospolity, bzowina, bzina, buzina, hyczka, baźnik, bess, best, bestek, bez apteczny, bez aptekarski, bez biały, bez dziki, bzowina czarna, bzowki, côrny bez, flider, gołębia pokrzywa, hebz, holunder, hyćka, kaszka, suk.
Cudowny zapach bzu czarnego wyczuwa się niemal wszędzie! Nie można przejść obok niego obojętnie bo to przecież ostatni dzwonek na jego zbiory. Warto przygotować sobie zapasy, aby budować odporność już teraz (maj, czerwiec). Materiałem zielarskim są: liść, kwiatostan, kora i owoc – Folium, Inflorescentia, Cortex et Fructus Sambuci nigrae. Najprościej jest ususzyć poszczególne części rośliny i tak owoce należy wysuszyć w temp. około 60-80°C, pozostałe zaś surowce w temp. 20-40°C. Ja jednak chciałabym się skupić tylko na kwiatach.
DLACZEGO KWIATY BZU CZARNEGO?
Kwiaty te zawierają duże ilości kwasów fenolowych, organicznych, flawonoidy, garbniki, sterole, sole mineralne, śluzy, olejki eteryczne. A bardziej dosadnie można powiedzieć, że napary uszczelniają naczynia krwionośne, wzmacniają je, rozszerzają naczynia wieńcowe umożliwiając lepsze krążenie krwi w obrębie serca, wspomagają leczenie stanów zapalnych wewnątrz i na zewnątrz organizmu. Do zastosowania więc od zaraz dla zdrowia i urody.
DZIAŁANIE BZU CZARNEGO:
- działanie moczopędne, napotne, przeciwgorączkowe, wykrztuśne i przeciwzapalne
- działanie przeczyszczające i odtruwające
- leczenie stanów zapalnych jamy ustnej i gardła
- leczenie nieżytów i stanów zapalnych dróg oddechowych oraz chorób reumatycznych
- leczenie migreny i nerwobólów
- wspomaganie procesów trawiennych
- leczenie zapaleń skórnych, wyprysków, oparzeń skórnych
- działanie przeciwutleniające
- wspomaganie leczenia cukrzycy i zaburzeń związanych z poziomem glukozy we krwi
- leczenie chorób wirusowych
- wspomaganie leczenia depresji i innych zaburzeń psychicznych
- wzmacnianie funkcjonowania układu immunologicznego
Według dr. H. Różańskiego kwiaty stosuje się na niżej wymienione dolegliwości:
„przeziębienie, grypa, odrą i inne choroby zakaźne, gorączka, kaszel, zmarznięcie, stany zapalne gardła, nieżyt zatok, choroby alergiczne, nieżyt układu oddechowego, nieżyt żołądka i jelit, zapalenie migdałków, pękanie naczyń krwionośnych (plamice), miażdżyca, zaburzenia trawienne, zatrucia, choroby skórne, rekonwalescencja, zaburzenia metaboliczne. Zewnętrznie (jednocześnie stosować doustnie): stany zapalne gałki ocznej, spojówek i powiek, przemęczenie, opuchnięcie i łzawienie oczu, pękanie naczyń w oku, stany ropne oczu, zapalenie skóry i narządów płciowych, upławy, ropnie, rany, liszaje, wrzody.”
Fitoterapia – ziołolecznictwo – zioła – dr H. Różański (rozanski.ch)
Dużo tego! Czarny bez interesuje mnie również ze względów kulinarnych i zdrowotnych. Jest rośliną jadalną, ale nie nadaje się do spożycia na surowo. Dopiero wysoka temperatura, np. gotowanie czy smażenie bez przykrycia niweluje własności trujące czarnego bzu. To prawda, że surowe owoce czarnego bzu zawierają sambunigrynę i prunazynę, które mogą wywołać zatrucia, ale w celach leczniczych korzysta się z naparów z kwiatów, które nie zawierają tych związków. Owoce poddaje się obróbce termicznej, które można wysuszyć lub zagotować na sok, przez co szkodliwe substancje się ulatniają, a same owoce nadają się do zjedzenia.
Co zatem można zrobić w kuchni?
Bardzo szybko i łatwo można wykorzystać do przygotowania domowych nalewek, win, win musujących, naparów, syropów, deserów. Niżej podaję kilka przepisów, które pomogą Ci przygotować te zdrowe produkty:
NAPAR, HERBATA
Napar z kwiatów czarnego bzu można stosować wewnętrznie i zewnętrznie.
Najprościej zebrać kwiatostany bzu czarnego w piękny, słoneczny dzień i ususzyć, a potem korzystać z herbatek. Przygotowana herbata z suszu lub świeżych kwiatostanów ma działanie wykrztuśne, rozkurczowe, napotne i obniżające gorączkę, a należy ją pić gorącą, ok. 3 razy dnia.
NAPÓJ BZOWO – MIĘTOWO – MELISOWY
Po jednej garści kwiatów, mięty i melisy zalewamy wrzątkiem, pozostawiamy pod przykryciem do wystygnięcia, dodajemy kostki lodu i cieszymy się pysznym, orzeźwiającym napojem.
Inna wersja to – zalewamy wszystko wrzątkiem, ale połową porcji, studzimy, a potem dodajemy wodę gazowaną – to dla smakoszy napojów bąbelkowych.
SYROP Z KWIATÓW BZU CZARNEGO
Dość podobny sposób przygotowania do syropu z mniszka lekarskiego. Przepis nie będzie zbyt precyzyjny bo potrzeba dość duży garnek kwiatów bzu, 2 litry wody, 4 cytryny, 2 łyżki octu jabłkowego, 2 kg cukru (lub erytrol). Całe baldachy, które są wartościowe (wg. H. Różańskiego) rozkładamy na stole i pozostawiamy kwiaty na ok. godzinkę. Potem gotujemy wodę z cukrem, dodajemy sok z cytryny, ocet jabłkowy i zalewamy kwiaty. Mieszamy i odstawiamy do całkowitego ostygnięcia. Przez ok 3 dni trzymamy w lodówce, mieszamy codziennie, aby syrop „nabrał mocy zdrowotnych”. Po tym czasie trzeba wszystko zagotować i odcedzić. Gorący płyn wlewamy do słoików i odwracamy do góry dnem do ostygnięcia. Pyszny do herbaty w chłodne dni i równie pomocny do wody z lodem, lemoniady w upalne dni lata.
NALEWKA Z KWIATÓW BZU CZARNEGO
Wykonany wyżej syrop można wykorzystać jako bazę do nalewki. Gotowy syrop łączymy ze spirytusem (na litr syropu 0,75 litra spirytusu) lub z wódką (na 1 litr syropu 1 i ½ litra wódki) dodając do tego kilka baldachów bzu i plastrów cytryny. Wszystko musi się przegryźć ok 14 dni, wstrząsamy międzyczasie. Następnie przecedzamy i rozlewamy do butelek, a po ok. 4 tygodniach nalewka jest gotowa.
KWIATY BZU CZARNEGO W CIEŚCIE NALEŚNIKOWYM
Ciekawą propozycją są kwiatostany bzu czarnego w cieście naleśnikowym. Wiele razy słyszałam o tym deserze, jednak dopiero niedawno wypróbowałam. Jestem zaskoczona efektem, deser jest chrupiący, pachnący i bardzo smaczny. Smażymy go na głębokim oleju do zrumienienia. Podany dodatkowo z owocami, w tym przypadku z jagodami kamczackimi smakuje wybornie. Polecam, ponieważ i smakuje i wygląda.
kwiaty-bzu-czarnego-w-ciescie-nalesnikowym
Warto pamiętać, że zbiory kwiatów bzu czarnego najlepiej zaplanować w słoneczny dzień, kiedy znajduje się na nich cenny i aromatyczny pyłek kwiatowy, nie zbierać po deszczu. Czas zbiorów to maj/ czerwiec. Nie zwlekajmy więc!
Pingback: URL